| TÜRKİYENİN NEKTARLI BİTKİLERİ VE POLENLERİ VE BALLARI | ||||||
| TÜRÜ | ÖZELLİKLERİ | |||||
| LATİNCE ADI | TÜRKÇE ADI | ÇİÇEKLENME DÖNEMİ | POLEN ÜRETİM POTANSİYELİ | BAL ÜRETİM POTANSİYELİ | BALÇİĞİ ÜRETİM POTANSİYELİ | DİKKAT |
| Abies nordmanniana | D.K.Göknarı | Nisan | YOK | YOK | VAR | Balı oldukça katıdır. |
| Acacia dealbata | Gümüşi Akasya | Mart-Nisan | AZ | ORTA | YOK | |
| Acacia retinoides | İzmir Mimozası | Nisan-Mayıs(Haziran) | AZ | ORTA | YOK | |
| Acer campestre | Ova Akçaağacı | Nisan-Mayıs | ORTA | AZ | VAR(Mayıs-Haziran) | |
| Acer negundo | D.Y.Akçaağaç | Mart-Nisan | ORTA | AZ | VAR(Mayıs-Haziran aylarında Akçaağaç üzerinde yaşayan bir afit tarafından balçiği salgılanır.) | Çiçeklenme döneminin erken baharda olması nedeni ile arıcılık için önem taşır. |
| Acer pseudoplatanus | Dağ Akçaağacı | Mart-Nisan | ORTA | AZ | VAR(Periphyllus teastudinaceus ile peripyllus aceris tarafından Mayıs ve Haziran aylarında salgılanan bal çiçeğinin arılar tarafından toplanması ile bal oluşturulur.) | |
| Aesculus hippocastanum | At Kestanesi (Beyaz çiçekli) | Nisan-Mayıs | AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Arbutus andrachne | Sandal | Mart-Mayıs | ORTA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Arbutus unedo | Kocayemiş | Eylül-Ekim | ORTA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Armenica vulgaris | Kayısı | Mart-Nisan | AZ | AZ | YOK | |
| Berberis vulgaris | Kadıntuzluğu | Mayıs-Haziran | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Betula pendula | Huş | Mart-Nisan | YOK | YOK | VAR(Temmuz ayında bu bitki üzerinde yaşayan bazı böceklerin çıkartısı arılar tarafından toplanarak bala dönüştürülür.) | Polenleri alerjik etkiye sahiptir. Arı bu bitkiden propolis toplar ancak polen ve nektar toplamaz. |
| Buddleia davidii | Kelebek çalısı | Temmuz-Ekim | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Caesalpinia gilliesii | Bodur Akasya | Haziran-Temmuz | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Calluna vulgaris | Süpürge çalısı | Ağustos-Ekim | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Campsis radicans | Acem Borusu | Ağustos-Ekim | YOK | ÇOK AZ | YOK | Meyveleri kapsül tiptedir. Arı bu bitkiden polen toplamaz. Nektarı hem oldukça azdır hem de her tür arı bu az olan nektarı bitkiden kolaylıkla toplayamaz. Acemborusundan nektar toplayacak arının dilinin çok uzun olması zorunludur. |
| Castanea sativa | Kestane | Haziran-Temmuz | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Haziran'da lachnus roboris, myzocallis castanicola ve parthenolecalium rufulum'un oluşturduğu balçiğinin bal arıları tarafından toplanarak kovana getirilmesi ile bal üretimi yapılır.) | |
| Cerasus avium | Kiraz | Mart-Mayıs | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | Meyvesi ülkemizde oldukça sevilen kiraz önemli bir bal bitkisi olmamakla beraber arı, bu bitkinin tozlaşmasında önemli rol oynar ve tozlaşmayı sağlarken de az da olsa polen ve nektar toplar.) |
| Ceratonia siliqua | Harnup, Keçiboynuzu | Eylül-Kasım | ORTA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Cercis siliquastrum | Erguvan | Nisan-Mayıs | ÇOK AZ | ÇOK AZ | VAR(Mayıs-Haziran) | |
| Cistus creticus | Laden | Mart-Nisan | ÇOK FAZLA | YOK | YOK | Bol ve kalitali polen üreten bir arıcılık bitkisi olarak bilinmektedir. |
| Cistus salviifolius | Laden | Mart-Nisan | ÇOK FAZLA | YOK | YOK | Arı bu bitkiden oldukça yoğun miktarda polen toplayabilir. |
| Cistus laurifolius | Laden(Defne yapraklı) | Mayıs-Haziran | ÇOK FAZLA | YOK | YOK | |
| Citrus spp. | Limonlar | Şubat--Ekim/Mart-Nisan | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Nisan-Mayıs) | |
| Cornus mas | Kızılcık | Şubat-Nisan | ÇOK FAZLA | ÇOK AZ | YOK | Önemli bir polen bitkisi olan Kızılcıktan arı bol miktarda polen toplar. Polen üretimine yönelik çalışma yapacak üreticilerin bu bitkinin yoğun olduğu alanlara kovanlarını taşıması üretim için oldukça önemlidir. |
| Cotoneaster horizontalis | Dağmuşmulası | Mayıs-Haziran | ORTA | ORTA | YOK | Çiçeklenme döneminde bal arıları sabahın erken saatlerinden gün batımına kadar bu bitkiden polen ve nektar toplar. |
| Crataegus orientalis | Alıç | Mayıs-Temmuz | AZ | ORTA | YOK | |
| Cupressus sempervirens | Kara Servi | Mart-Mayıs | ÇOK AZ | YOK | YOK | |
| Cydonia oblonga | Ayva | Mayıs | ÇOK AZ | AZ | YOK | |
| Diospyros kaki | Trabzon Hurması | Mayıs-Haziran | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Elaeagnus angustifolia | İğde | Nisan-Mayıs | ÇOK AZ | AZ | YOK | İğde geniş alanlarda dikimi yapıldığı zaman arıcılık için değer kazanır. |
| Erica arborea | Funda | Mart-Temmuz | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Eriobotrya japonica | Malta eriği | Şubat-Mart | ÇOK AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Eucaliyptus camaldulensis | Okaliptus | Mayıs-Temmuz | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | Propolisi kıymetli olan bir ağaç türüdür. |
| Fagus orientalis | Doğu Kayını | Mayıs | ÇOK AZ | YOK | VAR(Mayıs-Haziran ayları) | |
| Forsythia viridissima | Altınçanağı | Mart-Nisan | ÇOK AZ | YOK | YOK | Polenin oldukça az olduğu dönemde bu bitki çiçeklerinden arı az da olsa polen toplar. |
| Fraxinus excelsior | Yerli Dişbudak | Mart-Nisan | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Genista sessilifolia | Katırtırnağı | Mayıs-Haziran | AZ | AZ | YOK | |
| Hedera helix | Orman sarmaşığı | Eylül-Ekim | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Ilex aquifolium | Çobanpüskülü | Nisan-Mayıs | ÇOK AZ | ÇOK AZ | BİLGİ YOK | |
| Juglans regia | Ceviz | Mayıs | AZ | YOK | YOK | |
| Jasminum officinale | Yasemin | Haziran-Eylül | YOK | ÇOK AZ | YOK | |
| Laurocerasus officinalis | Karayemiş | Nisan-Mayıs | ORTA | ÇOK AZ | YOK | |
| Laurus nobilis | Defne | Mart-Nisan | ORTA | ÇOK AZ | YOK | |
| Lavandula stoechas | Lavanta | Mart-Haziran | ORTA | ORTA | YOK | |
| Ligustrum vulgare | Kurtbağrı | Mayıs | AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Lonicera caprifolium | Hanımeli | Mayıs-Temmuz | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | Önemli bir nektar ve polen bitkisi olmamasına rağmen, yoğun alanlarda kültüre alındığı durumlarda, arı bu bitkidÇOK AZ da olsa polen ve nektar toplayabilir. |
| Malus sylvestris | Elma | Nisan-Mayıs | ORTA | ÇOK FAZLA | VAR(Elma ağacı üzerinde yaşayan Aphis pomi'nin ya da Mocrosipum rosae'nin oluşturduğu balçiğini arı toplayarak salgı balına dönüştürür. Balçiği akışı elmanın varyetesine, yetiştiği iklime bağlı olarak değişir. Uygun koşullarda balçiği akışı 3-4 hafta sürebilir.) | |
| Melissa officinalis | Oğulotu | Haziran-Eylül | ÇOK AZ | AZ | YOK | |
| Morus alba | Ak Dut | Mayıs | ÇOK AZ | YOK | YOK | bazı kaynaklara göre bu bitkiden arı ne nektar ne de polen toplar. Ancak son yıllardaki çalışmalar arının bu bitkidÇOK AZ da olsa polen topladığını göstermektedir. |
| Morus nigra | Kara Dut | Mayıs | AZ | YOK | YOK | |
| Olea europaea | Zeytin | Mayıs | AZ | YOK | YOK | |
| Paliurus spina-christi | Karaçalı | Mayıs-Haziran | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Persica vulgaris | Şeftali | Nisan-Mayıs | ORTA | AZ | YOK | Çiçeklenme döneminde polen ve az da olsa nektar toplamak isteyen arıların saldırısına uğrar. |
| Phillyrea latifolia | Akçakesme | Mart-Mayıs | AZ | YOK | YOK | |
| Picea orientalis | Doğu Ladini | Nisan-Mayıs | YOK | YOK | VAR(Temmuz-Ağustos aylarında bitki üzerinde yaşayan Cinera costata, Cinera piceae, Cinera pilicornis, Cinera pruinosa ya da Physokermes piceae'nin çıkartıları arılar tarafından toplanarak bala dönüştürülür. | |
| Pinus brutia | Kızılçam | Haziran | YOK | YOK | VAR(Bitki üzerinde yaşayan Marchalina hellenica tarafından üretilmektedir. Ağustos sonu ve Eylül ayında bu böceğin salgısını bal arısı toplayarak bala dönüştürür.) | |
| Pinus sylvestris | Sarıçam | Temmuz-Eylül | YOK | YOK | VAR(Sarıçam üzerinde yaşayan Cinara cembrae, Cinara nuda, Cinara pinea çıkartısı bal arıları tarafından toplanarak bala dönüştürülür.) | |
| Pistacia terebinthus | Menengiç | Nisan-Haziran | ORTA | YOK | YOK | |
| Populus alba | Akkavak | Şubat-Mart | ORTA | YOK | VAR(Temmuz-Ağustos aylarında bu bitki üzerinde yaşayan Chaitoparishorus populeti, Pterocomma salicis ve Pachypappa vesicalis'in çıkaryısı bal arıları tarafından toplanarak bala dönüştürülür. | |
| Prunus amygdalus | Badem | Ocak-Mart | AZ | AZ | YOK | |
| Prunus domestica | Erik | Mart-Nisan | ORTA | AZ | YOK | Arıcılık içim çok önemli bir bitki olarak gözükmezken, P.avium(Y.Kiraz)un polen üretimi orta, nektar üretimi ise ençok; P. Spinosa(Çakal Eriği)nın polen üretimi orta, nektar üretimi ise enazdır. Buda aynı genusun farklı türlerinin ve varyetelerinin polen ve nektar verimlerinin farklı olabileceğini gösteren güzel bir örnektir. |
| Pyracantha coccinea | Ateşdikeni | Nisan-Haziran | ORTA | ÇOK AZ | YOK | |
| Pyrus communis | Armut | Nisan-Mayıs | ORTA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Quercus robur | Meşe(Saplı) | Ağustos-Eylül | ÇOK FAZLA | YOK | VAR(Haziran ayında Quercus coccifera(Kermes meşesi),Lachnus iliciphilus,Thelaxes dryophila çıkartılarını arı toplayarak salgı balına dönüştürür.) | |
| Rhamnus pallasii | Cehri | Mayıs | AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Rhododendron ponticum | Ormangülü | (Mart) Mayıs-Haziran(Ağustos) | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | Bitki nektarında andromedotoksin diye bilinen bir alkoloid vardır. Bu alkoloidin miktarına bağlı olarak ormangülü balı yiyen kişilerde zehirlenme belirtileri görülür.Kovandan yeni alınan balda andromedotoksin oranı daha yoğun olarak bulunur. Ancak zaman içerisinde bu alkoloid parçalanabilir. |
| Robinia pseudoacacia | Yalancı Akasya | Nisan-Haziran | ÇOK AZ | ÇOK FAZLA | VAR(Bazı yıllarda Aphis medicaginis ile Parthenolecanium corni'nin salgısı arılar tarafından toplanarak salgı balı oluşturur.) | |
| Rosa canina | Kuşburnu | Mayıs-Temmuz | AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Rosmarinus officinalis | Kuşdili, Biberiye | Şubat-Mayıs | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Rubus canecens | Böğürtlen | Mayıs-Ağustos | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR | |
| Rubus idaeus | Ahududu | Mayıs-Haziran | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Salix alba | Aksöğüt | Şubat-Nisan | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Eylülde söğüt üzerinde yaşayan Tuberolachnus salignus ve Pterocomma salicis tarafından salgıyı arılar toplayıp kovana taşıması ile bal oluşturulur. | |
| Salix caprea | Keçi söğüdü | Mart-Mayıs | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Eylülde söğüt üzerinde yaşayan Tuberolachnus salignus ve Pterocomma salicis tarafından salgıyı arılar toplayıp kovana taşıması ile bal oluşturulur.Bu şekilde üretilen bal,arı beslenmesi için kovanda bırakılmamalıdır). | |
| Salix fragilis | Gevrek söğüt | Nisan-Mayıs | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Eylülde söğüt üzerinde yaşayan Lachnidae ve Aphididae familyasına aitböcekler tarafından salgılanan salgıyı arılar toplayıp kovana taşıması ile bal oluşturulur). | |
| Salix triandra | Badem yapraklı söğüt | Nisan-Mayıs | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | VAR(Eylülde söğüt üzerinde yaşayan Aphidlerin oluşturduğu salgıyı arılar toplayıp kovana taşıması ile bal oluşturulur). | |
| Salvia officinalis | Adaçayı | Mart-Mayıs | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Salvia pratensis | Adaçayı | Mayıs-Ağustos | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | Çiçeklenme döneminin uzun olması nedeni ile arıcılık için önem taşır.Adaçayların içinde polen ve nektar verimi ençok olan türlerinden biridir. |
| Salvia verbanaca | Adaçayı | Mart-Mayıs | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Salvia verticillata | Adaçayı | Haziran-Ağustos | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Salvia virgata | Adaçayı | Mayıs-Eylül | AZ | AZ | YOK | Çiçeklenme döneminin uzun olması ve Türkiye'de çok yayagın bulunması nedeni ile arıcılık için önem taşır. |
| Sambucus nigra | Mürver | Haziran | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Sedum reflexum | Sedum,Damkoruğu | Haziran | AZ | ÇOK AZ | YOK | |
| Sophora japonica | Sofora | Haziran-Temmuz | AZ | AZ | YOK | Önemli bir bal bitkisi olmamasına rağmen,bitkinin yoğun olarak bulunduğu durumlarda arı bu bitkilerdennektar ve polen toplayabilmektedir. |
| Sorbus domestica | Üvez | Mayıs-Haziran | ÇOK AZ | YOK | YOK | |
| Spireaxvanhouttei | Keçisakalı | Mayıs | AZ | AZ | YOK | Önemli bir bal bitkisi olmamasına rağmen,nektarın ve polenin doğada çok az olduğu zamanda çiçeklenmesi ve bol çiçek açması nedeni ile arıcılıkta önme taşır. |
| Symphoricarpus racamosus | İnci | Haziran-Temmuz | ÇOK AZ | ORTA | YOK | |
| Tamarix smyrnensis | Ilgın | Nisan-Ağustos | AZ | AZ | YOK | |
| Taxus baccata | Porsuk | Nisan-Mayıs | ÇOK AZ | YOK | YOK | |
| Teucrium chamaedrys | Yermeşesi | Haziran-Ağustos | ÇOK AZ | ÇOK AZ | YOK | Çiçeklenme döneminin uzun olması nedeni ile arıcılık için önem taşır. |
| Thymus spp. | Kekik | Nisan-Ağustos | AZ | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Tilia platyphyllos | Ihlamur | Temmuz | ORTA | ÇOK FAZLA | VAR(Arılar mayıs ve haziran ayında Eucallipterus tillae'nin salgısını sabahın erken saatinde yada akşam üstü toplayarak kovana getirir.) | |
| Trifolium campestre | Üçgül | Mart-Eylül | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Trifolium pratense | Kırmızı üçgül | Mayıs-Eylül | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | Çiçek yapısı nedeniyle bu bitkiden bal toplayacak arının dilinin çok uzun olması zorunludur. |
| Trifolium repens | Beyaz üçgül | Mart-Eylül | ÇOK FAZLA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Vaccinum myrtillus | Likapa, yabanmersini, ayı üzümü | Mayıs-Temmuz | AZ | ORTA | YOK | |
| Viburnum opulus | Kartopu | Haziran-Temmuz | ÇOK AZ | ORTA | YOK | |
| Vicia cracca | Kuşfiği | Mayıs-Ağustos | ORTA | ÇOK FAZLA | YOK | |
| Vicia sativa | Fiğ | Mart-Mayıs | ORTA | AZ | Ekstra floral nektar içermektedir. | Floral nektardan çok ekstra floral nektar salgılayan bu bitki ülkemiz için önmeli bir nektar kaynağıdır. |
| Vitex agnus-castus | Hayıt | Haziran-Eylül | ÇOK AZ | ORTA | YOK | |
| Vitis vinifera | Asma | Mayıs | ORTA | YOK | YOK | |
| Zizyphus jujuba | Hünnap | Mart-Mayıs | ORTA | ORTA | YOK | |
TÜRKİYENİN NEKTARLI BİTKİLERİ VE POLENLERİ VE BALLARI
Tarih : 06-08-2014 Saat : 02:45